استراتژی اصولگرایان لو رفت/ لاریجانی معادلات را بهم ریخت

در روزهایی که گذشت پرونده ثبت نام کاندیداهای انتخابات ۱۴۰۰ بسته شد تا انتخابات وارد مرحله بررسی صلاحیت ها در شورای نگهبان شود.

گرچه از قبل کاندیداتوری برخی چهره ها یا با اعلام رسمی خودشان یا براساس گمانه زنی ها محتمل به نظر می رسید اما بودند آنهایی که یکباره وارد گود شدند و معادلات را تا اینجای کار برهم زدند، افرادی چون علی لاریجانی.

لاریجانی طوفانی ظاهر شد

آخرین روز از ثبت نام داوطلبان، ساختمان خیابان فاطمی، شاهد شگفتانه های زیادی بود. علی لاریجانی که عدم کاندیداتوری اش قطعی به نظر می رسید، بنا به روایت خودش بعد از سخنان رهبر انقلاب عزمش را برای کاندیداتوری جزم کرده بود و در نهایت در آخرین روز از ثبت نام ها به ساختمان فاطمی رفت و با شعار نه کلید نه چکش وارد کاراز رقابت ها شد. او پس از ثبت نام در انتخابات گفت:« حوزه اقتصاد، نه پادگان است و نه دادگاه که با تشر و دستور اداره شود. سیاست روشن و ثبات در قواعد می خواهد و فعل و انفعالات طبیعی خود را می طلبد و با اقدامات نمایشی، مسایل پیچیده کشاورزان، بازنشستگان، کارگران، بیکاران و … حل نمی شود. هر کسی وعده بهشت در این شرایط پیچیده کشور می دهد خلاف می گوید.»

ورود لاریجانی اما معادلات را تحت الشعاع خود قرار داد، آنچنان که موج کاندیداتوری اصولگرایان بعد از آمدن لاریجانی دوباره به راه افتاد و آنگونه که از گوشه و کنار به گوش می رسد با فرمان حدادعادل برخی چون زاکانی به میدان آمده اند تا در خط حمله نواصولگرایان به لاریجانی قرار گیرند. گفته می شود شورای اصولگرایان از همه نامزدهای بالقوه این جناح خواسته پس از مناظره‌ها انصراف دهند.

دوقطبی – سه قطبی های انتخابات ۱۴۰۰

لاریجانی اما تا اینجای کار نشان داده که قرار است یک قطب اصلی درانتخابات باشد. اما دیگر قطب های انتخاباتی چه کسانی هستند؟ از آنچه طی روزهای اخیر در اظهارات و گفته های سیاسیون چپ و راست شنیده می شود انتخابات ۱۴۰۰ می تواند صحنه دوقطبی و سه قطبی های انتخاباتی باشد. از دوقطبی «لاریجانی-رئیسی» و «لاریجانی- جهانگیری» تا سه قطبی «لاریجانی-رئیسی-جهانگیری». برخی نیز سعید جلیلی را وارد این دسته بندی ها کرده و از دوقطبی «لاریجانی-جلیلی» صحبت می کنند.

عطریانفر، فعال سیاسی اصلاح طلب براین باورست که ابراهیم رئیسی در ۲۸ خرداد رقابت را به لاریجانی و جهانگیری باخته و رقابت بین این دو چهره وجود دارد. وی با بررسی و پیش بینی وضعیت انتخابات پیش رو می گوید؛ «به نظر می‌رسد که در بخش اول رقابت‌ها گفتمان آقای لاریجانی و گفتمان آقای جهانگیری شباهت‌های نسبتا گسترده‌ای در نوع نگاه به شیوه اداره کشور خواهند داشت، بنابراین در این رقابت سه گانه که قطعا از انتخابات تک مرحله‌ای به دو مرحله‌ای هدایت خواهد شد. به نظر می‌آید با توجه به گفتمان برتری که این دو دارند، در این رقابت‌ها آن کسی که صحنه را واگذار می‌کند، به احتمال زیاد آقای رییسی خواهد بود.» 

قاسم میرزایی نیکو، نماینده سابق مجلس نیز درباره انتخابات پیش رو تاکید دارد؛ «دوگانه لاریجانی – رئیسی در انتخابات پیش‌رو محتمل‌ترین دوگانه است اما اصلاح‌طلبان تمام قد پشت لاریجانی قرار نمی‌گیرند. دوقطبی برجام و معیشتی در دوگانه «رئیسی – لاریجانی» شکل خواهد گرفت.»

اما غلامعلی رجایی معتقد است که همیشه انتخابات در ایران دوقطبی بوده است. او می گوید انتخابات امسال هم خارج از دو قطبی اصلاح طلب و اصولگرایی «جهانگیری- لاریجانی» نیست؛ البته یک چند ضلعی اصولگرایی«رئیسی- لاریجانی – رضایی»  را داریم و  درست است افرادی هم ثبت‌نام کرده‌اند اما به دلیل آن‌که آرای آنچنانی ندارند  قابل بیان کردن نیستند که بخواهیم در تحلیل‌های انتخاباتی خودمان بیاوریم؛ باید منتظر باشیم شورای نگهبان اعلام نظر کند و بعد آرایش صحنه را دقیق تر تحلیل کنیم.

یک روزنامه اصلاح طلب هم پیش بینی کرده اگر نامزدهای اصلی اصلاح‌طلبان ردصلاحیت شوند، آنها در دوقطبی لاریجانی-رئیسی به سمت لاریجانی بروند و حتما این احتمال در شرایط کنونی بیش از گذشته تقویت شده است.

استراتژی اصولگرایان لو رفت

اما اصولگرایان که به نظر می رسد با آمدن لاریجانی با شوک روبرو شده اند تلاش دارند تا یک استراتژی را پیش بگیرند که بتوانند ابراهیم رئیسی را در انتخابات دوپینگ کنند. برهمین اساس است که تحلیل های انتخاباتی طی روزهای جاری براین موضوع تاکید داشت که آمدن سعید جلیلی به میدان رقابت آنهم در شرایطی که به نظر می رسید با کاندیداتوری جلیلی از حضور انصراف دهد تنها با هدف ایفای نقش «کاندیدای پوششی» است. گزاره ای که می توان صحت آن را در اظهارات برخی اصولگرایان دید چنانچه مهدی چمران می گوید«ما باید از یک نفر حمایت کنیم، اما رئیسی نباید تنها باشدو باید یک تیم باشد تا بتواند به رئیس جمهوری برود.»

حدادعادل هم در بیانیه انتخاباتی که منتشر کرد بر همین نکته انگشت گذاشته و گفته است«همچنان ‌که آیت‌الله رئیسی خود نیز اظهار داشته‌اند حضور ایشان نه‌تنها به معنی نفی حضور دیگر نامزدهای جبهه انقلاب در این مرحله از انتخابات نیست بلکه ثبت نام چهره‌های موجه می‌تواند در عین افزایش مشارکت موجب هم‌افزایی و تقویت جبهه انقلاب باشد.»

علم ستادهای انتخاباتی بالا رفت

گرچه انتخابات تاحد زیادی تحت الشعاع دوقطبی های ذکر شده قرار گرفته است اما دیگر کاندیداهای خارج از این قطبی سازی های سیاسی و رسانه ای، دست روی دست نگذاشته و فعال شده اند. خبر می رسد که علی نیکزاد ریاست ستادهای مردمی رئیسی را عهده دار شده تا شاید اگر رئیسی راهی پاستور شد او را هم با خود از بهارستان به پاستور ببرد. خیمه ستادهای انتخاباتی محمد شریعتمداری و اسحاق جهانگیری نیز برپا شده است.

در کنار برپایی ستادهای انتخاباتی برخی دیگر از کاندیداها که به تایید صلاحیت شدن خود امیدوار نیستند گرچه ستاد را راه اندازی نکرده اند اما درحال اظهارنظرهای رسانه ای و دادن وعده های انتخاباتی هستند. آنچنان که سید ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور و داوطلب انتخابات ریاست جمهوری خبرهایی درباره حذف کم کم فیلترینگ داده و گفته اینستاگرام فیلتر نخواهد شد. 

شمس الدین حسینی وزیر احمدی نژاد هم که در صحنه رقابت حضور دارد تاکنون تن به انصراف به نفع رئیسی نداده و در پاسخ به این سوال که آیا به نفع کسی کنار می کشید بیان کرد: به نفع خودم شرکت کردم و مصمم هستم در عرصه انتخابات باقی بمانم. محسن رهامی کاندیدای اصلاح طلب هم نظری مشابه دارد و می گوید در صحنه رقابت باقی خواهد ماند. در این میان اما خبر رسید که زریبافان از معاونان احمدی نژاد از صحنه رقابت به نفع رئیسی کنار رفته است.

شورای نگهبان درحال بررسی صلاحیت ها

اما در کنار فعالیت کاندیداهای انتخابات، بخش های نظارتی و اجرایی انتخابات هم فعال هستند. 

با اینکه بررسی صلاحیت کاندیداهای انتخابات در شورای نگهبان به پایان نرسیده است اما بازار داغ شایعات به راه افتاده است. روز گذشته خبری درباره رد صلاحیت محسن رضایی و سعید محمد در فضای رسانه ها منتشر شد که با واکنش کدخدایی رو به رو و تکذیب شد. 

علی شکوری راد، فعال سیاسی اصلاح طلب هم در توئیتی از خارج شدن بررسی صلاحیت مصطفی تاجزاده از دستور کار شورای نگهبان خبر داد و نوشت:« ظاهرا شورای نگهبان از همین ابتدا بررسی صلاحیت آقای تاجزاده را از دستور خارج کرده است. این کار نه قانونی و نه در راستای رویکرد افزایش مشارکت است. از مقام‌معظم‌رهبری تقاضا دارم که نگذارند کار به حکم حکومتی که محل مناقشه است بکشد. از همین حالا به شورای نگهبان تذکر لازم را بدهند.»

این درحالیست که آیت الله صادق آملی لاریجانی، درباره رد صلاحیت کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری در شورای نگهبان می گوید: گاهی رد صلاحیت ها، مستند به عدم احراز شرایط است و گاهی هم مستند بر آن که ما احراز می کنیم، شخص فاقد شرط است و این بحثی است که در شورای نگهبان داریم.  اعضای شورا را می‌شناسیم و سابقه آنان را می‌دانیم.  ان‌شاءالله با کمال دقت و بی طرفی کامل و بر منوال دیانت و اخلاق [صلاحیت‌ها را] بررسی کرده و تمام وظیفه خود را انجام می‌دهیم.آیت الله جنتی هم در اظهاراتی شرط اصلی تایید صلاحیت شدن کاندیداها را اعلام کرد.

در سوی دیگر گود انتخابات، ستاد انتخابات نیز درحال فراهم سازی شرایط برگزاری انتخابات در روزهای شیوع کروناست. ستاد انتخابات همچنین امروز نسبت به برگزاری هرگونه تجمع انتخاباتی هشدار داد.

باید منتظر تغییر و تحولات در صفحه شطرنج انتخابات طی روزهای آینده باشیم. روزهایی که قرار است شورای نگهبان مجوزهای تایید صلاحیت را به دست تعداد کمی از 40 کاندیدایی که گفته شرایط بررسی صلاحیت را داشته اند بدهد.