بازگشت به برجام و دو سناریوی دولت سیزدهم در اقتصاد
وحید شقاقی‌شهری، کارشناس اقتصادی درباره این موضوع گفت: بحث تورم بحث کلیدی در اقتصاد ایران است. میانگین تورم دهه ۹۰ معادل ۲۴ درصد شد و ما جزو پنج کشور با تورم بالا قرار گرفتیم؛ در حالی که در بسیاری از کشورها که شاهد ناامنی بالا هستیم یا شرایط جنگی در آن کشورها حاکم است (مثل افغانستا‌ن و عراق و سوریه) شاهد تورم‌های بالا نیستیم. وی افزود: این نشان می‌دهد که در کشور ما عوامل کلیدی وجود دارد که تورم را در اقتصاد ایجاد کرده و افزایش می‌دهند.
سناریوهای تورم در دولت سیزدهم
شقاقی‌شهری با بیان اینکه پیش‌بینی تورم در سال ۱۴۰۰ بر پایه دو سناریو تحلیل می‌شود، اظهار کرد: سناریوی اول آن است که در دولت دوازدهم برجام نهایی می‌شود و دولت سیزدهم با نهایی شدن برجام کار خود را آغاز می‌کند. این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: این سناریو را من محتمل‌تر می‌دانم که برجام در همین مهلت باقی‌مانده دولت دوازدهم به نتیجه برسد و دولت سیزدهم بتواند با برجام و فواید آن کار خود را پیش ببرد. وی سناریوی دوم را درحالی دانست که برجام به مشکل بخورد و به این زودی‌ها به نتیجه نرسد و ادامه داد: در سناریوی اول با نهایی شدن برجام قطعا انتطارات تورمی فروکش خواهد کرد و با فروکش کردن انتظارات تورمی و کاهش نااطمینانی‌ها در اقتصاد ایران ما شاهد کشیده‌شدن ترمز تورم هم خواهیم بود.
شقاقی‌شهری تصریح کرد: به عبارت دیگر، درست است که ریشه اصلی تورم یعنی رشد نقدینگی به سرعت از بین نمی‌رود ولی اگر آن انتظارات تورمی فروکش کند ما شاهد کنترل تورم هم خواهیم بود.
وی اضافه کرد: این شبیه آن است که شما انباری پر از کاه را دارید ولی کبریتی روشن نشده است. در واقع انبار پر از کاه همان رشد نقدینگی است؛ یعنی رشد نقدینگی ادامه خواهد داشت اما چون انتظارات تورمی به‌واسطه برجام فروکش خواهد کرد؛ بنابراین جرقه فعلا روشن نخواهد شد. شقاقی‌شهری با اشاره به سناریوی دوم اضافه کرد: در سناریوی دوم، اگر برجام نهایی نشود همچنان انتظارات تورمی فزاینده خواهد بود و در کنار رشد نقدینگی ما همچنان شاهد تلاطم‌های قیمتی در بازار دارایی‌ها و به تبع آن در بازار کالا و خدمات خواهیم بود.
رفع تحریم‌ها و ظهور معادلات جدید اقتصادی
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که اگر برجام موفقیت‌آمیز باشد پول‌هایی که از فروش نفت به دست می‌آید را چگونه باید مدیریت کرد؟ اظهار کرد: اگر برجام به نتیجه برسد از چند محل منابع ارزی وارد کشور خواهد شد که این منابع ارزی اگرچه عددهای بالایی نیستند، اما در کوتا‌ه‌مدت می‌توانند اثر‌گذار باشند.
وی یادآور شد: ما حداقل ۲۰ میلیارد دلار منابع ارزی بلوکه شده در کشورهایی چون عراق و ژاپن و کره‌جنوبی و… داریم و این منابع ارزی آزاد خواهند شد و در مدت اخیر هم مقداری از آن آزاد شده و با برجام هم این روند ادامه‌دار است. شقاقی‌شهری ادامه داد: در سناریوی محتمل که برجام قبل از دولت سیزدهم نهایی و منابع بلوکه شده آزاد می‌شود، هم صادرات نفت ما نیز بیشتر خواهد شد و هم در بحث صادرات غیرنفتی اثرات مثبت دارد. چون بحث تحریم‌های بانکی و بیمه‌ای هم مرتفع می‌شود. وی افزود: همه این‌ها می‌توانند بخشی از کسری بودجه و در کنار آن ناترازی بخش تجارت خارجی غیرنفتی را پوشش دهند.
بازگشت به تورم زیر ۲۰ درصد با برجام
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه کسری بودجه و کسری بخش تجارت خارجی غیرنفتی دو موردی هستند که به رشد نقدینگی فشار وارد می‌کنند، اظهار کرد: در صورت نهایی شدن برجام، این موارد با برجام فعلا کنترل خواهد شد و رشد نقدینگی را در روند کاهشی قرار می‌دهد و از همه مهم‌تر با برجام انتظارات تورمی فروکش خواهد کرد و همه این موارد دست به دست هم می‌دهند تا ما شاهد کاهش تورم در اقتصاد ایران به حدود ۲۰ درصد در اقتصاد ۱۴۰۰ باشیم.
شقاقی‌شهری یادآور شد: همچنین در سناریوی محتمل که نهایی شدن برجام است پیش‌بینی می‌شود که قیمت دلار هم در محدوده ۲۰ هزارتومان نوسان داشته باشد؛ چراکه عرضه دلار در اقتصاد بیشتر خواهد شد و می‌تواند نااطمینانی‌های بازار ارز را کنترل کند. این اقتصاددان تاکید کرد: همه این تحلیل‌ها در صورت بازگشت به برجام است و اگر برجام به نتیجه نرسد کاملا تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌ها متفاوت خواهد شد.
