به گزارش اقتصادنیوز؛ در این نشست که با حضور معاون وزیر صمت و معاون وزیر اقتصاد برگزار شد، رئیس‌کل گمرک ایران در بحث تجارت آمار جالب توجهی ارائه کرد. به گفته مهدی میراشرفی در سال گذشته بیش از 150 بخشنامه متضاد، متناقض و کندکننده در حوزه تجارت ابلاغ شده، از سوی دیگر ۱۱ بخشنامه در حوزه صادرات نیز ابلاغ شده و این مساله به یکی از عوامل کندی در امر تجارت است.وی به این نکته نیز اشاره کرد که در بحث واردات شرایط ابلاغ بخشنامه‌ها بدتر است.
روندی که موجب شده تا تعداد قوانین و مقررات به یکی از عوامل رسوب کالا بدل شوند، براساس داده های اعلام شده از سوی رییس کل گمرک در بحث تجارت بیش از هزار مورد قانونی وجود دارد و تعداد بخشنامه‌ها در این بخش به 220 هزار بخشنامه و دستورالعمل می‌رسد. به گفته میراشرفی جالب اینکه در سال گذشته هر دو روز یک بخشنامه دست و پاگیر صادرات به گمرک ابلاغ شده است و این بدان معناست که در سال 1399 حدود ۱۵۰ بخشنامه متضاد، متناقض و کند کننده در حوزه تجارت ابلاغ شده. در سال جاری نیز ۱۱ بخشنامه در حوزه صادرات ابلاغ شده و لذا این مساله یکی از عوامل کُندی در امر تجارت است. البته در بحث واردات شرایط ابلاغ بخشنامه‌ها بدتر است.
میراشرفی عامل دیگری که به رسوب کالا در گمرکات منجر شده را تعدد سازمان‌های مرتبط به امر تجارت عنوان کرد و گفت: شاید ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین سازمان مداخله‌گر در تجارت کشور را داراست و تعداد آنها به 25 سازمان می‌رسد.
او عامل بعدی داخلی برای رسوب کالا را اطاله صدور مجوزها دانست و گفت: مدت استاندارد صدور یک مجوز 7 روز است اما در ایران این فرایند تا چند ماه به طول می‌انجامد و گاهی ۴ مرجع برای صدور مجوز در یک امر واحد اقدام می‌کنند.
وی افزود: در کشوری که ۲۵ سازمان برای تجارت کشور تصمیم‌گیر هستند غیر از عامل تحریم‌ها اگر فقط یکی از این سازمان‌ها با سایر سازمان‌ها هماهنگ نباشد می‌تواند به تجارت کشور لطمه بزند.
او سپس به برخی اقدامات نهاد متبوع خود برای کاهش رسوب کالا اشاره کرد و گفت: به موجب ماده 41 قانون امور گمرکی، با حک رئیس گمرک ترخیص کالاها ممکن می‌شود و ما در سال گذشته با استفاده از این اختیارات، به ترخیص چند میلیارد دلار کالا کمک کردیم. همچنین در زمینه شناسایی و معرفی فعالان اقتصادی خوشنام، هوشمندسازی و مجازی سازی و ایجاد دروازه مشترک با برخی کشورها اقداماتی صورت گرفته است.
رسوب 4.5 میلیون تن کالای اساسی در بنادر
در ادامه این جلسه، مهدی میراشرفی، رئیس گمرک پشت تریبون قرار گرفت تا گزارشی در مورد وضعیت رسوب کالا در گمرکات و اقدامات اجرایی این نهاد ارائه کند.او با اشاره به آمار تجارت خارجی در سال جاری گفت: از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا ۲۵ اردیبهشت ماه ۴.۵ میلیون تن کالا به ارزش ۵.۶ میلیارد دلار وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ ارزشی ۲۸ درصد رشد داشته است. در همین مدت ۱۵.۵ میلیون تن کالا به ارزش ۵.۶ میلیارد دلار صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۶ درصد افزایش نشان می‌دهد.
میراشرفی در ادامه با اشاره به اینکه موجودی کالاها در بنادر شامل سه دسته تخلیه شده، در حال تخلیه و کشتی‌های پهلو گرفته است، گفت: در حال حاضر مجموعاً ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تن کالای غیرکانتینری در گمرکات وجود دارد که از این مقدار ۴ و 500 میلیون تن کالای اساسی است و در کالاهای در حال تخلیه ۴۵۰ هزار تن و در لنگرگاه نیز ۸۳۱ هزار تن کالا وجود دارد.
او افزود: پیش از اعمال تحریم‌ها از زمان ورود کالا به کشور تا زمانی که این کالا مستعد اظهار بود، به طور میانگین ۲۰ روز به طول می‌انجامید. اما تحریم‌ها میانگین ماندگاری کالا در گمرکات را به مدت ۵۰ روز افزایش داده است. در حالی که بررسی‌ها نشان می‌دهد هر یک روز توقف کالا در زنجیره عرضه قبل و بعد از گمرک یک درصد به قیمت تمام شده کالا اضافه می‌کند.
رئیس کل گمرک ایران با بیان اینکه در حال حاضر بیش از ۸۰ درصد کالاهای وارد شده به کشور مواد اولیه و ماشین‌آلات واسطه‌ای تولید است، ادامه داد: هر چه ماندگاری کالاها در گمرکات افزایش پیدا کند، هزینه تولید افزایش خواهد یافت.
او سپس گفت: بعد از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۳، امکانات و سامانه‌هایی در گمرکات کشورها مستقر شد تا اطلاعات کالا پیش از حمل به مقصد ارسال شود. در واقع این رصد به قبل و در حین حمل کالا به مقصد اعمال شد. در حال حاضر ۹۰ درصد کالاهایی که به کشورهای پیشرفته وارد می‌شود دیگر در مرزها متوقف نمی‌شوند؛ چرا که مرزها به محل عبور تبدیل شده اند و کمتر از ۱۰ درصد کالاها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
میراشرفی در بخش دیگری از سخنانش، به برآورد صندوق بین‌المللی پول در مورد تولید ناخالص داخلی دنیا اشاره کرد و گفت: تولید ناخالص جهان در این سال معادل 93 هزار میلیارد دلار خواهد بود. حال آنکه در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۵ هزار میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی جهان به صادرات اختصاص داشت و لذا اگر همین میزان واردات انجام شده باشد، سهم تجارت در تولید ناخالص داخلی معادل ۵۰ هزار میلیارد دلار بوده است.
او با بیان اینکه کشورها حتی با وجود عدم برخورداری از مزیت تولید و تنها با پیوستن به این چرخه تجاری می‌توانند منتفع شوند، گفت: اگر در ایران در امر تجارت تسهیل رخ دهد، کشور ما می‌تواند نقش‌هاب تجاری منطقه را ایفا کند.
میراشرافی با بیان اینکه رسوب و ماندگاری کالا در گمرکات یک معلول است، گفت: تحریم‌ها در رأس عواملی که باعث رسوب کالا در گمرکات می‌شود، قرارمی‌گیرد و سایر عوامل، داخلی است.
رئیس‌کل گمرک ایران با اشاره به آنچه در قالب کنوانسیون تجدید نظر شده کیوتو و مقررات تسهیل تجارتTFA منجر به تسهیل فرآیندها تجاری شده، افزود: در مرزها بحثی به عنوان مدیریت هماهنگ مرزی و همچنین مدیریت یکپارچه مرزی و همچنین تک‌ایستگاه شدن فرآیند واردات و صادرات وجود دارد که متأسفانه در کشور ما در این باب چندان از این مسائل استفاده نمی‌شود.